Llong hwylio

Llong hwylio

Enghraifft o'r canlynol	math o long
Math	llong, wind-powered vehicle
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Llong hwylio yw’r term a ddefnyddir am long sy’n defnyddio hwyliau yn hytrach na pheiriant neu rwyfau i’w symud. Dylid nodi fod y term “llong” hefyd ag ystyr arbennig yn ystod oes aur llongau hwyliau, pan oedd yn cael ei ddefnyddio am un math arbennig ar long.

Mae defnyddio hwyliau yn mynd yn ôl o leiaf i gyfnod yr Hen Aifft. Yn yr hen fyd roedd yr hwyliau yn aml yn cael eu defnyddio ar y cyd a rhwyfau, er enghraifft yn y trireme Groegaidd. Roedd hyn yn nodweddiadaol o longau rhyfel, tra’r oedd llongau masnach yn tueddu I ddefnyddio hwyliau yn unig.

Y 19g oedd oes aur y llongau hwyliau ar gyfer masnach. Tua chanol y ganrif dechreuwyd rhoi periant ager bychan yn rhai ohonynt, i’w defnyddio pan nad oedd gwynt; roedd y Royal Charter yn esiampl o’r rhain. Yn raddol daeth llongau ager y fwy effeithiol ac yn rhatach, ac ni fu fawr o adeiladu llongau hwyliau newydd yn y gorllewin ar ôl y Rhyfel Byd Cyntaf. Ychydig o longau hwyliau sy’n cael eu defnyddio yn y gorllewin bellach, weithiau ar gyfer hyfforddi llongwyr, er fod nifer fawr o gychod hwylio yn cael eu defnyddio ar gyfer pleser. Mae mwy o ddefnydd arnynt yn rhai o wledydd y dwyrain, er enghraifft mae nifer yn parhau i gael eu defnyddio i gludo nwyddau rhwng ynysoedd Indonesia.